بورکینافاسو

تاریخ

بورکینافاسو در گذشته مستعمره فرانسه بود . در دوران مستعمراتی، این کشور نقش ذخیره نیروی کار برای مستعمرات توسعه یافته تر جنوب را داشت . از زمان کسب استقلال در ۱۹۶۰، این کشور، که در سال ۱۹۸۴ در نخستین سالگرد به قدرت رسیدن توماس سانکارا نامش به بورکینافاسو تغییر یافت، تاریخ سیاسی متلاطمی با یک سری کودتاهای نظامی داشته است.

پس از فشار برای آزادی ( ۱۹۹۰ و ۱۹۹۱ ) قانون اساسی جدیدی در ۱۹۹۱ وضع شد و در ۱۹۹۲ نظام چند حزبی دوباره بر قرار گشت.

سیاست

در قانون اساسی انتخابات با رای تمامی افراد بالغ برای مجمع ۷۷ نفره هر چهار سال و برای ریاست جمهوری هر هفت سال تصریح شده است. اعضای مجلس نمایندگان به طور غیر مستقیم انتخاب می‌شوند. حرب عمده سیاسی (ائتلاف) جبهه مردمی (FP) است.

جغرافیا

این کشور فقیر که در جنوب صحرا واقع شده است.

کشوری است محصور در خشکی، که دشتهای پهناور آن، فاقد هرگونه پوشش گیاهی مناسب است.این کشور متشکل از فلاتهای با ارتفاع تقریبی ۵۰۰ متر می‌باشد.

جغرافیای طبیعی

• رودهای مهم: موهون (ولتای سیاه)، ناکامیه ( ولتای سفید)، نازینون ( ولتای سرخ)
• بلندترین نقطه: قله تما با ارتفاع ۷۴۹ متر
• آب و هوا: آب و هوا خشک و داغ است و فقط در علفزار استوایی جنوب میزان بارندگی (۱۰۰۰ میلیمتر ) کافی است. شمال کشور نیمه کویری است.

تقسیمات کشوری

اقتصاد

بور کینافاسو یکی از فقیرترین کشورهای جهان، در دو دهه گذشته گرفتار خشکسالی شدید بوده است . دامداران چادرنشین و کشاورزانی که در حد معیشت زراعت می‌کنند، عمدتاً کشت ذرت خوشه‌ای، نیشکر و ارزن را انجام می‌دهند، قسمت اعظم جمعیت را تشکیل می‌دهند . بور کینافاسو اقتصاد خود را برپایه کشاورزی و دامپروری بنا نهاده است. بورکینافاسو نیز پنبه و منگنز و روی صادر میکند.

فرهنگ

آنچه تاکنون در مورد چگونگی ورود اسلام به کشور گفته و نوشته شده‌است، از ورود این دین توسط بازرگانان و مبلغان نیجر، مالی و غنا به شهرهای جنوب، شمال غربی و شرق کشور حکایت می‌کند.

در سال‌های دهه ۱۹۲۰ م، فرمانده اداره امور ولتای علیا (نام پیشین بورکینافاسو)، در گزارشی به فرمانده مستعمرات غرب آفریقا در داکار، از هسته‌های اسلامی شهرهای بوبودیولاسو، شرکت بعضی از مسلمانان در آیین حج و رواج کلاس‌های آموزش قرآن خبر داد.

مذهب در این سرزمین مؤلفه‌ای مهم و مؤثر در رفتارهای اجتماعی مردم به شمار می‌آید. جامعه این کشور، شاهد برخی فعالیت‌های اجتماعی است که انگیزه‌های مذهبی دارند؛ بنابراین، دین و مذهب، نفوذ درخور توجهی در عرصه اجتماعی دارد.

از سوی دیگر، با توجه به نوع حکومت، تصمیم‌ها، رفتارها و سیاست‌های دولتمردان در زمینه‌های گوناگون سیاسی و اقتصادی، ارتباطی با ملاحظات مذهبی ندارد و دولتمردان حتی‌الامکان می‌کوشند از ورود رهبران مذهبی به مسائل سیاسی با انگیزه‌های دینی و مذهبی جلوگیری کنند.

برخی از تشکیلات مذهبی، از نظر دولت به رسمیت شناخته شده‌اند و در مراسم رسمی از نمایندگان آنها دعوت می‌شود. این گروه‌ها عبارتند از: تیجانیه، جماعت اسلامی، وهابیون، احمدیه.

فرقه تیجانیه، یکی از تشکیلات بانفوذ و دارای پیروان پرشمار در بورکینافاسو به شمار می‌رود. این فرقه نزدیک به هشتاد سال پیش توسط فردی به نام «ابوبکر مایگا» از قبیله مارانشی در بورکینافاسو پایه‌گذاری شد.

مایگا به مرور به تبلیغ و نشر دین اسلام پرداخت و در نتیجه تلاش‌های وی، افرادی به دین اسلام گرویدند.

یکی دیگر از رهبران تیجانیه در بورکینافاسو، «شیخ محمد مایگا» بود. وی فرزند بزرگ شیخ ابوبکر بود که به جای پدر، رهبری جریان تیجانیه رابه عهده گرفت. با تلاش وی، دولت فرقه تیجانیه را به رسمیت شناخت.

یکی دیگر از تشکل‌های اسلامی در بورکینافاسوف جنبش وهابیت است. این جنبش در دهه ۱۹۶۰ م توسط فردی به نام «محمد کوته»، که به تجارت با بازرگانان سعودی مشغول بود، از طریق شهر بوبو وارد بورکینافاسو شد. وی با برخورداری از حمایت و امکانات مالی عربستان، به جذب پیروان بیشتر در بورکینافاسو پرداخت.

فرقه احمدیه، فعالیت خود را در سال ۱۹۸۹ م به طور رسمی در واگادوگو آغاز کرد. رئیس این فرقه، «شیخ محمد ادریس» و معاون وی، «تاریک محمود» (هر دو پاکستانی تبار) نام دارد.

مبلغان این فرقه، در مرکز تربیت مبلغان فرقه احمدیه در غنا آموزش و دوره دیده‌اند.

جماعت اسلامی، یکی از تشکیلات اسلامی و باسابقه در بورکینافاسو است. این تشکیلات توسط امامان مساجد و پیرمردان به روش قدیمی اداره می‌شود.

این تشکیلات، با وجود قدمت فعالیت، قادر به جذب نیروهای روشنفکر و جوان نیست. از این رو، روز به روز از قدرت و نفوذش در کشور کاسته می‌شود.

انجمن اسلامی دانشجویان و دانش آموزان، تشکیلاتی نسبتاً جدید، فعال و پر تحرک می‌باشد که تلاش خود را با هدف جذب جوانان و تربیت آنها از طریق مدارس و دانشگاه متمرکز نموده‌است و تاکنون نیز به پیشرفت‌های چشمگیر دست یافته‌اند.

بیش تر اعضای این انجمن، دارای تحصیلات عالی و مشاغلی در وزارت خانه‌ها و دوایر دولتی می‌باشند. آنها از نظر بنیان‌های عقیدتی، ضعیف، ولی مشتاق فراگیری و آشنایی با اسلام هستند.

به طور کلی، اعیاد و روزهای تعطیل در بورکینافاسو، دارای دو مناسبت اسلامی و ملی است. عید فطر، عیدقربان و میلاد پیامبر اسلام، از جمله اعیاد مذهبی مسلمانان بورکینافاسو به شمار می‌رود و در این روزها، مراسمی باشکوه برگزار می‌شود.

در این میان، لازم است به جشن میلاد پیامبر اسلام اشاره شود که هر ساله با شکوه ویژه‌ای در میان مسلمانان در مساجد شهرهای گوناگون بورکینافاسو برپا می‌شود. روزهای یادشده در بورکینافاسو، تعطیل رسمی است.

آموزش

• میزان با سوادی: ۱۸٫۲ ٪ (۱۹۹۰).
• سنین تحصیل اجباری: (فرضاً ) ۷ تا ۱۴ سال.
• تعداد دانشگاه : ۱.

دفاع

• کل نیروهای مسلح : ۸٬۷۰۰ (۱۹۹۱).
• خدمت سربازی : ندارد.

مشخصات آماری

• نام رسمی : بورکینافاسو (Burkina Faso) (ولتای علیای سابق)
• عضو : سازمان ملل متحد، سازمان وحدت آفریقا، جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا
• مساحت : ۲۷۴٬۰۰۰ کیلو متر مربع
• خط ساحلی : خط ساحلی ندارد
• مختصات جغرافیایی : ۱۳ درجه شمالی و ۲ درجه غربی
• جمعیت : ۱۷٬۳۲۲٬۷۹۶ نفر (برآورد ۲۰۱۴)
• پایتخت : اوآگادوگو
• شهرهای عمده: بوبودیولاسو، کودوگو، اهیگویا، بانفورا
• زبان : فرانسوی (رسمی)، موسی، فولانی
• مذهب : اسلام، مسیحیت (۲۳٫۲٪) و عقاید محلی (۱۵٫۳٪)
• امید طول عمر : ۴۷٬۲ سال
• رشد سالانه جمعیت : ۲٬۵۷ ٪ درصد
• واحد پول : فرانک Communaute Financiere Africaine franc