کازرون یکی از شهرهای ایران است که در استان فارس قرار گرفتهاست. این شهر مرکز شهرستان کازرون است. کازرون با تاریخی کهن، دارای آثار باستانی و تاریخی فراوانی است. آب فراوان و هوای مساعد باعث شده این منطقه در طول تاریخ مورد توجه سلاطین و صاحبان قدرت قرار گیرد. وجود آثار پیش از تاریخ و تاریخی ارزشمند در این شهرستان، این نظر را تایید میکند. در سالهای بین ۴۸۳ تا۴۹۵ بعد از میلاد، کازرون با تلاش فیروز (پسر بهرام ساسانی) پیشرفت یافت و در زمان قباد در سالهای ۴۸۷ تا ۴۹۸ بعد از میلاد مجدداً توسعه و پیشرفت یافت.
کازرون
کازرون شهری است با صد هزارنفر جمعیت (بدون حومه)و سیصد هزار نفر جمعیت شهرستان . هزار و پنجاه کیلومتر دور از تهران در میان راه شیراز و بوشهر . دو شاخه بازویش یکی به طول صد وشصت کیلومتر به طرف بوشهر و دیگری به طول صد وبیست کیلومتراز میان زیبا ترین جنگلهای بلوط در ایران(دشت برم) به طرف شیراز دراز شدهاست . بین دو رشته کوه موازی از دامنههای فرعی زاگرس لم انداخته و چند روستا بر دایرهای به شعاع یک تا سه فرسخ دورش حلقه زدهاست. بورنجان،کاسکان(گلستانه) .دوان ، نودان ، شاپور ، جام بزرگی ، دریس ، فتح آباد ، سید عبدالله (بلیان)،((سیف آباد(احمدی))) و ((علی آباد دوتو))(پوسکان) روستای ابوعلی ،مهرنجان، سیف آباد ملااره و پل آبگینه و چند ده کوچک وبزرگ دیگر در دور و نزدیک .
محلات
شهر کازرون از چند محله قدیمی تشکیل شده : محل بالا (علیا) ، محل مصلی ، محل گنبد ، محل کوزه گران ، محل آهنگران ، محل بازار ، محل امام زاده ، محل چابی ، محل اوداغکی و چند محله دیگر که تازه در حواشی شهر روییدهاند مثل سعادت آباد (مجل آباد) ، محل قرچه (گل سُوزَکی) که همه این محلهها به هم چسبیدهاند و شهر را بوجود آوردهاند.
تاریخچه
مناظر طبیعی نزدیک سیدحسین
بنا به روایتی تایید نشده ریشه کازرون در افسانههای تاریخی است . میگویند سُمغان (دهی در بالای کوه شاپور نزدیک کازرون) همان سمنگان شاهنامه فردوسی است که رستم دنبال رخشش پیاده تا آنجا رفت و از دژهای سپید و پهلو که در حوالی ممسنی امروزی است (یا بودنش در قدیم ثابت شده ،)در شاهنامه نام برده شده:
دژی بود کش خوانندی سپید بدان دژ بد ایرانیان را امید
ز پهلو به پهلو کشیده طناب سراپرده شاه افراسیاب
اما کازرون از زمان ساسانیان به چشم سر میتوان دید. در کمال شکوه و عظمت. با داغ نقشهای فراوان کنده بر ران کوههایش و سنگ نبشتهها به خط پهلوی و شهری سر از خاک در آورده با آتشکدههای بزرگ سنگی و ستونهای افتاده کاخی و خلاصه مجسمهها و سفالها وکاشیها و غیره. گویا تخت گاه بهاره شاپور اول شهر شاپور یا بیشاپور بوده که شاید حمله عرب ویرانش کرده باشد و مردم آن به محلی که خرابههایش نزدیک کازرون است و «گازرگاه» مینامندش کوچ کردهاند و اینجا را هم به نظر میرسد زلزلهای زیرورو کرده باشد و زندههایش را کازرون پذیرفتهاست . در این کوچ قدم به قدم و قرنها و قرنها یک جای دیگر هم بنام «جَدِس» در نزدیکی ده دریس فعلی به ما نشان میدهد که شاید مدتی هم اجداد کازرونیها در آنجا زندگی داشتهاند.
اما خود کازرون روزگاری یکی از مراکز معروف پارچه بافی بوده و پارچه اش را به بیشتر کشورهای دنیا میبردهاند و «توزی» نام داشتهاست. چون بر سر راه بازرگانی که از بندر بوشهر شروع میشده واقع بوده تجارتش رونق فراوان داشته و محل عبور قافلههای بزرگ مشرق بودهاست بعدها به تدریج همه چشمههای برکتش خشکیدند تا آنجا که حالا شهری تقریباً کارگری وفقیر است. خاکش حاصلخیز است اما از آنجا که خدای باران غالبا به خواهش دستها جواب نمیدهد کشاورزانش امیدی به باروری محصول ندارند کمتر وکمتر میکارند. فقط به اندازه رفع حاجت و به اندازه دیم. خرما و غلات و مرکبات و حبوبات وپنبه محصولاتش است.
بعضی کازرون را شهر سبز لقب دادهاند .اما حقیقت این است که به غیر از چهار ماه حوالی عید که آن هم همه جا سبز است و اگر کازرون هم، هنری نکردهاست .به غیر از بهار واقعا سبزش باشقایقها وشب بوها و بابونههای وحشی و عطر بهار نارنجش که که شهر را گیج میکند در بقیه فصول شهری است گرد آلود و رنگ پریده با خانههای گچ وسنگی و نخلها که تک وتوک از خانهها سر بر آوردهاند. تابستانهایش گرم و خشک و طاقت فرساست با این حال ییلاق بوشهریها وبرازجانیهای اصیل به شمار میآید.
زبان مردم منطقه از ناحیه شمال غربی تا بغل گوش کازرون لری(شعبه بختیاری وبویراحمدی) است اما در خود کازرون به زبان فارسی لهجه داری حرف میزنند که باز تأثیر زیادی از لُری گرفته وبه هر حال به گوش تهرانیها نا آشناست.
مناظر طبیعی نزدیک سیدحسین
موسیقی رایج در کازرون همان ترانهها و آهنگهای دهات غربی و شمال غربی یعنی لری بویر احمدی است .آوازش هم شروه است که در محل به فایز خوانی یا دشتی معروف است و کمی تفاوت با شروه دشتستانی دارد. ولی این خود خصوصیت شروه است که در هر منطقه از جنوب فارس و خوزستان و بنادر کمی متفاوت از هم میخوانند. اما بهترین تجلی گاه موسیقی (صدایی یا آوازی) خاص کازرون (سروک soruk) است که عبارت از تک بیتیهایی است که غالبا زنها با صدایی خیلی زیر در عروسیها میخوانند. قصه یا به قول مردم محل مثلکهای ناب و مثلها و شعرهای عامیانه در زبان مردم فراوان است. نژاد عدهای از مردم کازرون به سیوند فارس میرسد که در زمان قاجار مهاجرت نمودهاند.
آثار تاریخی
در پهنه شهرستان کازرون آثار تاریخی زیادی وجود دارد . بیشترین آثار این منطقه مربوط به دوره ساسانی است. این احتمال وجود دارد که هیچ کجای سرزمین ایران تا این اندازه آثار مربوط به دوره ساسانی را در بر نداشته باشد. بزرگترین و تنها مجسمه سنگی دوره ساسانی مجسمه شاپور اول واقع در غار شاپور، ۹ نقش برجسته از ۳۰ نقش برجسته دوره ساسانی، شهر تاریخی بیشاپور، بزرگترین کتیبه دیواری عهد ساسانی معروف به کتیبه کرتیر به طول۵٫۲۰ متر و عرض ۲٫۷۰ متر، معبد آناهیتا (الهه آب)، آتشکدههای متعدد، عبور جاده شاهی از این دیار و آثار ارزشمند دیگر، همه و همه حکایت از تاریخ کهن این شهرستان دارد.
کازرون از شهرهای قدیمی ایران است. در بعضی از منابع، از کازرون به عنوان شهر سلمان فارسی یاد شدهاست. کازرون در دوره هخامنشایان به گازرا شهرت داشتهاست. در زمان ساسانیان توسط شاپور اول از نو ساخته شد. در طول تاریخ، کازرون چندین بار با خاک یکسان شدهاست.
کازرون در دوران انقلاب یکی از ۱۱ شهری بود که در آن حکومت نظامی توسط رژیم شاه اعلام شد . لاله زار شهدای کازرون دارای بیش از ۱۱۰۰ شهید است.